YFIR OG ÚT
1. JUN 2019 - 30. JUN 2019
Finnbogi Pétursson
Listamaðurinn Finnbogi Pétursson hugsar ferning, smíðar ferning. Hann hugsar hring, smíðar hring. Listamaðurinn gerir fimm ferninga. Hann gerir tvo hringi. Setur upp hornrétt, raðar í hring. Listamaðurinn staðsetur form sín í tveimur byggingum, á þremur stöðum, og dregur þannig upp (óhlutbundinn) þríhyrning þeirra á milli. Sem í sjálfu sér vekur ákveðin hughrif, ákveðinn kraft: fullkomlega dregin, óaðfinnanleg form, skýr lestur.
Við fyrstu sýn eru þetta einföld verk; í Hallgrímskirkju eru það annars vegar ferningslaga málmplötur sem settar eru upp á veggfleti hins ferningslaga forrýmis og hins vegar hringlaga stálkróna hengd í loft kirkjuskipsins sem teygir sig upp í óendanleikann með bogadregnum línum þaksins, og í Ásmundarsal handan götunnar eru það ferningslaga form sem raðað er í stóran hring á gólfi undir árvökulu auga málmplötu á endavegg ósamhverfs rýmisins.
En ekki er allt sem sýnist. Til viðbótar hreinu formi efnis í rými, bætir listamaðurinn við óefniskenndum þáttum sem sóttir eru í heim hljóðsins. Í kirkjuskipið sækir hann lágvært hvísl, hósta, tilviljanakennt skvaldur eða tifandi þögn með næsta ósýnilegum hljóðnemum sem felast í hringlaga krónunni hátt yfir höfðum manna. Í forsalnum fæðir hann dáleiðandi eigin tíðni málmsins með dvergsmáum nemum aftan á ferningslaga plötunum og vekur áleitinn riðandi tón úr iðrum efnisins. Hljóðið fær endanlega mynd sína af víðfeðmu rýminu sem rammað er inn af umlykjandi formi byggingarinnar, það er handsamað, magnað og því miðlað í gegnum himinhvolfið þvert á steypta veggi húsanna, þvert á borgarland umhverfisins yfir í lágstemmt rými listasafnsins handan götunnar. Sjónrænt viðmót verkanna, ferninga sem hrings, missir fótanna, gefur eftir fyrir annarri tjáningu; óefniskenndri hlustun sem römmuð er inn í opnum hring á miðju gólfi, fjarri uppsprettu hins eiginlega hljóðs.
Ekki er allt sem sýnist. Til viðbótar efni og hljóði, sem nemur rými ákveðins staðar og teiknar það upp fyrir líkamlegri hlustun á öðrum stað, beitir listamaðurinn einnig litum sem sóttir eru í staðbundið landslag borgarinnar utan við kirkju og safn. Algengum litum af klæðningu húsa, sem rétt eins og raddir mannanna í kirkjunni eru handsamaðir og eimaðir á ferningslaga fleti í ferningslaga rými með tilvísun í margvíslegar raddir íbúanna í borginni, persónulegar raddir málmplötuklæddra bygginga í samfélagi manna. Einhverra hluta vegna eru litirnir þeir sömu og valdir hafa verið fyrir margt löngu til að staðfesta fjórar tíðir kirkjuársins, eima þær í rauðan lit og grænan, hvítan og fjólubláan sem ólíkt húsunum í borginni eru mettaðir táknrænni merkingu, hlaðnir fræðilegum tilvísunum í ákveðna menningu, ákveðið skipulag og skilning á mynd heimsins.
OVER AND OUT
1. JUN 2019 - 30. JUN 2019
Finnbogi Pétursson
The artist Finnbogi Pétursson thinks a square, constructs a square. He thinks a circle, constructs a circle. The artist makes five squares. He makes two circles. Puts them up at right angles, arranges them in a circle. The artist positions his shapes in two buildings, at three locations, and so conjures up (abstractly) a triangle between them. Which in itself calls forth a particular mental effect, a particular force – a perfectly delineated, unimpeachable form, a clear reading.
At first sight these are simple works. The pieces in Hallgrímskirkja are on the one hand square sheets of metal set up on a wall surface in the square-shaped vestibule and on the other a circular steel crown hung from the ceiling of the nave which stretches up into the infinite with the arched lines of the roof, and in Ásmundarsalur across the road a square form arranged in a large ring on the floor under the watchful eye of a metal plate on the end wall of the asymmetrical space.
But all is not what it seems. Over and beyond the pure form of material in space the artist adds intangible features culled from the realms of sound. Into the church nave he intrudes a low whistling, a cough, random babble or quivering silence through almost invisible microphones hidden in the circular crown high above people’s head. In the vestibule he feeds hypnotically the metal’s own frequency with dwarf-sized pickups on the back of the square plates and calls up an insistent wobbling tone from the guts of the material. The sound acquires its eventual form from the wide expanse of the space framed in by the encompassing form of the building – captured, amplified, and so disseminated through the celestial sphere obliquely onto the concrete walls of the houses, obliquely onto the cityscape of the surrounding area over into the low-key space of the gallery across the road. The visual interface of the works, of squares as a circle, misses its footing, retreats before another expression – an intangible listening framed within an open circle in the middle of the floor, far away from the source of the actual sound.
But still all is not what it seems. Over and beyond the material and sound that occupies the space of a particular location and traces it up before the listening ear in a different location, the artist also applies colours whose origins lie in the local landscape of the city outside the church and gallery. Everyday colours from the exteriors of houses which, just like the voices of people in the church, are captured and distilled on a square surface in a square space referring back to the many varied voices of the residents of the city, personal voices of metal-clad buildings in human society. For whatever reason the colours are the same and have been chosen long long ago to validate the four seasons of the church year, distil them into a red colour and green, white and mauve which, unlike the houses of the city, are infused with symbolic meaning, laden with intellectual allusions to a particular culture, a particular plan and understanding of the image of the world.
